Thủy đậu – cách nhận biết và ngừa biến chứng

Bệnh thủy đậu còn gọi là bệnh trái rạ, điển hình với nhiều nốt mụn nước trên da. Bệnh thường gặp vào mùa xuân, khi thời tiết ẩm, nồm. Bệnh dễ mắc ở trẻ nhỏ, những người vừa cúm, suy giảm miễn dịch hoặc chưa tiêm phòng.

Nguyên nhân gây bệnh Thủy đậu?

Thủy đậu gây nên bởi virus bệnh do vi rút Varicella-Zoster Virus, thuộc họ Herpesviruses. Đây là chủng virus có khả năng “ngủ lại” trong cơ thể người bệnh sau lần nhiễm đầu tiên và có thể tái hoạt động khi điều kiện thuận lợi.

Thủy đậu có lây không? Bệnh trái rạ lây thế nào?

Bệnh thủy đậu có thể lây từ người sang người qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc gần. Chủ yếu do hít phải các giọt nước bắn ra từ người bệnh khi nói chuyện, ho hoặc hắt hơi. Hoặc do tiếp xúc với dịch tiết từ nốt phỏng nước trên da của người bệnh.

Thủy đậu ở trẻ em

Thủy đậu xảy ra chủ yếu ở trẻ em, biểu hiện bằng sốt và phát ban dạng nốt phỏng, thường diễn biến lành tính. Tuy nhiên, ở trẻ sơ sinh, trẻ bị suy giảm miễn dịch, thủy đậu có thể tiến triển nặng dẫn đến các biến chứng nội tạng. Như viêm phổi, viêm cơ tim và có thể dẫn tới tử vong.

Làm sao nhận biết một người mắc bệnh Thủy đậu ?

1-2 ngày đầu trước khi xuất hiện ban. Người bệnh mệt mỏi, sốt từ 37,8°-39,4°C kéo dài 3 đến 5 ngày. Ban xuất hiện trên mặt và thân, rồi nhanh chóng lan ra tất cả các vùng khác trên cơ thể.

Ban lúc đầu trên da có các vết dát sẩn. Sau nhanh chóng thành các hạt phỏng nước. Các nốt phỏng thông thường có kích thước khoảng 5-10 mm. Các nốt phỏng ban đầu có dịch trong, dạng giọt sương, có vùng viền đỏ xung quanh.

Nốt phỏng nước trong bệnh Thủy đậu có các đặc điểm đặc trưng:

• Xuất hiện đầu tiên ở vùng đầu, mặt, sau đó lan đến thân mình và các phần còn lại của cơ thể.
• Có thể gặp ở niêm mạc hầu họng, sinh dục, kết giác mạc.
• Chứa dịch trong, có thể hóa mủ và chuyển màu đục.
• Thường gây ngứa và khó chịu.
• Đóng vảy sau khoảng 5 đến 7 ngày.
• Nốt phỏng nước lành, có thể để lại sẹo

Cách chữa bệnh thủy đậu

• Sử dụng thuốc kháng virus acyclovir để lượng tổn thương trên da sẽ ít hơn và chóng liền hơn.
• Điều trị kháng sinh khi người bệnh thủy đậu có biến chứng bội nhiễm tổn thương da hoặc bội nhiễm tại các cơ quan khác.
• Tăng cường miễn dịch để giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi và ít nguy cơ biến chứng hơn.
• Dùng thuốc hạ sốt nếu sốt từ 38,5 độ C. Nên sử dụng Paracetamol để hạ sốt, theo liều lượng được hướng dẫn bởi nhân viên y tế. Không nên sử dụng các thuốc hạ sốt có thành phần Aspirine vì làm tăng nguy cơ bị hội chứng Reye – một tình trạng hiếm nhưng rất trầm trọng và thường gặp ở trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên sau nhiễm cúm và Thủy đậu.

Nếu sốt không giảm:

• Nếu sau 24 giờ, sốt vẫn không giảm thì cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám.
• Điều trị kháng histamin nếu người bệnh ngứa tại nơi tổn thương da.
• Chấm thuốc chống nhiễm trùng vào các nốt mụn nước, giữ gìn vệ sinh sạch sẽ để tránh bội nhiễm.

• Chăm sóc các tổn thương da: làm ẩm tổn thương trên da hàng ngày.
• Sau khi khỏi bệnh, cơ thể sẽ tạo được miễn dịch hoàn thiện để bảo vệ cơ thể ở những lần nhiễm vi rút Varicella-Zoster Virus sau này.

Thủy đậu kiêng gì để không để lại sẹo

Thủy đậu có được gãi không?

Việc gãi và cào xước gây tổn thương da. Làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, bóng nước lâu lành và có thể để lại sẹo. Do vậy, muốn không bị sẹo sau khi thủy đậu, có thể đắp gạc lạnh lên vùng ban, bóng nước bị ngứa. Tắm rửa và giữ vệ sinh cơ thể bằng nước ấm pha muối, chanh hoặc bằng dung dịch betadine pha loãng để giảm cảm giác ngứa ngáy, khó chịu. Nếu không đỡ, cần gặp bác sĩ để được kê thuốc giảm ngứa khi các biện pháp trên không hiệu quả.
Đối với trẻ nhỏ, nên cắt móng tay cho trẻ, đeo găng tay, đặc biệt là ban đêm.

Đồng thời, nên chấm các thuốc chống nhiễm khuẩn tại chỗ cho các nốt thủy đậu để không bị bội nhiễm, tổn thương sâu trên da gây sẹo.

Thủy đậu kiêng nước không?

Bị trái rạ cần tắm rửa, vệ sinh sạch sẽ. Đặc biệt là những vết phỏng nước để tránh nguy cơ bội nhiễm. Tuy nhiên, khi được hỏi thủy đậu kiêng gì thì nhiều người lại truyền tai nhau rằng thủy đậu nên kiêng nước. Vậy quan niệm này có đúng không, bị thủy đậu có được tắm không?

Trả lời cho thắc mắc trên, các chuyên gia đưa ra lời khuyên là người bị trái rạ không cần kiêng nước. Thậm chí cần cần tắm rửa, vệ sinh thường xuyên để tránh vi khuẩn tích tụ trên da gây nhiễm trùng da. Ở trẻ em, các mẹ tuyệt đối không được tự ý tắm cho trẻ bằng các loại nước lá, rễ cây mà không qua ý kiến của bác sĩ.

Lưu ý, khi tắm rửa, vệ sinh cơ thể cần thao tác nhẹ nhàng. Không chà xát làm vỡ các bọc mụn ra dễ gây nhiễm trùng và bệnh tình nặng hơn.

Người thủy đậu nên kiêng gió?

Hạn chế ở nơi nhiều gió.
Thêm một câu trả lời cho câu hỏi thủy đậu kiêng gì chính là bệnh nhân cần hạn chế ra nơi có gió. Cần giữ ấm cơ thể để tránh mắc các bệnh cơ hội khác (vì lúc này sức đề kháng của cơ thể kém). Tuy nhiên bệnh nhân cần được ở nơi thoáng, không bí bách, trời nóng thì phải bật quạt để tránh ra nhiều mồ hôi gây viêm nhiễm.

Thủy đậu kiêng ăn gì

Về ăn uống, người mắc trái rạ cần chú ý chế độ ăn uống trong suốt thời gian nhiễm bệnh để tránh bệnh tăng nặng và di chứng. Nhiều người vẫn thắc mắc là “bị thủy đậu kiêng ăn gì để không bị sẹo”.

Thực tế, người mắc thủy đậu được khuyên nên tránh các thức ăn nhiều dầu mỡ, bơ, sữa, phô mai,… Vì các thực phẩm này thúc đẩy quá trình tiết nhờn của da, virus phát triển mạnh. Dễ gây ra càng nhiều nốt mụn, nhờn tích tụ làm vi khuẩn phát triển. Khiến sẹo khó lành và có thể gây viêm da trầm trọng. Ngoài ra người bệnh nếu bị nổi mụn trong khoang miệng thì nên hạn chế ăn đồ cay nóng, các thực phẩm chứa axit như cam, chanh.

Bị thủy đậu ăn thịt bò được không?

Thịt bò, thịt gà, thịt lợn là các loại thịt phổ biến trong thực đơn bữa ăn gia đình. Trong thành phần của thịt bò chứa nhiều sắt, vitamin và các loại khoáng chất tốt cho cơ thể. Do đó thịt bò được coi là thực phẩm dinh dưỡng cần thiết cho người thiếu máu, phụ nữ mang thai… Tuy nhiên trong một số trường hợp, người bệnh được cảnh báo nên hạn chế sử dụng loại thực phẩm dinh dưỡng này. Bao gồm người bệnh mỡ máu cao, viêm khớp, sỏi thận, cao huyết áp, u xơ cổ tử cung….

Người bệnh thủy đậu cũng không nên ăn thịt bò. Bởi thịt bò có thể sinh nhiệt, gây nóng. Sau khi ăn thịt bò, bệnh nhân trái rạ sẽ cảm thấy khó chịu, ngứa ngáy hơn, các triệu chứng khó thuyên giảm hơn. Mặt khác, nguy cơ các nốt phỏng nước để lại vết thâm sẽ lâu hơn

Người bệnh thủy đậu có cần kiêng đồ tanh?

Các loại hải sản chứa histamine – chất gây dị ứng, ngứa, làm vết thương lở loét như cá, tôm, cua, mực…Đây cũng là nhóm thực phẩm kỵ bệnh thủy đậu. Vì chúng có thể gây kích ứng, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hồi phục da, gây ra sẹo sau này.

Bệnh Thủy đậu có thể gây các biến chứng nào?

Thủy đậu thường ít khi có biến chứng. Các biến chứng thường xảy ra khi vi rút Varicella-Zoster Virus gây bệnh trên những đối tượng có nguy cơ cao như:

– Trẻ em dưới một tuổi
– Phụ nữ mang thai
– Người suy giảm miễn dịch
– Nhiễm HIV/AIDS
– Người ghép tạng
– Đang điều trị hóa trị
– Sử dụng các thuốc Steroids lâu dài.

Các biến chứng thường xảy ra là:

• Bội nhiễm vi khuẩn các nốt ban, thường liên quan đến tụ cầu vàng hoặc liên cầu gây mủ.
• Biến chứng: Viêm não, Viêm phổi, Viêm cơ tim, tổn thương giác mạc. Viêm thận, viêm khớp, tình trạng xuất huyết, viêm cầu thận cấp, và viêm gan..

Thủy đậu lây từ mẹ sang con. Xảy ra khi mẹ bị bệnh trong vòng 5 ngày trước khi sinh hoặc trong vòng 48 giờ sau khi sinh.

Làm sao để phòng ngừa bênh Thủy đậu ?

Hiện tại cách duy nhất để chủ động phòng ngừa bệnh trái rạ là tiêm vắc xin phòng bệnh. Những người chưa từng mắc bệnh Thủy đậu nên đi tiêm ngừa. Trẻ nhỏ có thể nhận mũi tiêm đầu tiên từ lúc 12 tháng tuổi. Để tạo được miễn dịch tốt với bệnh, cần tiêm 2 liều vắc xin. Tùy vào độ tuổi và tiền sử tiêm ngừa, các Bác sĩ sẽ quyết định khoảng cách giữa các mũi tiêm.

Phòng ngừa biến chứng thủy đậu bằng cách nào ?

Khi có các biểu hiện nghi ngờ mắc trái rạ. Nên đến ngay bệnh viện hoặc cơ sở điều trị gần nhất để được thăm khám. Đặc biệt là các đối tượng nguy cơ cao gặp phải các biến chứng của bệnh. Nếu không có vấn đề nghiêm trọng, người bệnh sẽ được điều trị tại nhà.

Phòng ngừa lây bệnh cho cộng đồng?

Bệnh thủy đậu rất dễ lây lan, người bệnh cần chủ động phòng tránh lây bệnh cho người khác. Nên nghỉ ngơi tại nhà, hạn chế đi học và đi làm cho đến khi bóng nước đóng mày. Thông thường khoảng 10 ngày khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên hoặc có thể kéo dài hơn. Người bệnh nên đeo khẩu trang, che miệng khi ho hoặc hắt hơi.